Çocukların başparmağını ağızlarına sokarak emmeleri, onların anne karnında kazandıkları bir davranıştır. Çocukların emmesi, doğuştan gelen bir reflekstir ve yeni doğanın hayatta kalmasını sağlar. Eğer çocuğun emme refleksi olmasaydı, aç kalabilirdi. Fakat bebeğin annesinin göğsünden süt emmesi, onun için beslenmekten öte bir olaydır. Çocuk emme esnasında annesinin tenini hisseder, kokusunu tanır ve kendini rahat, huzurlu ve güvende hisseder.
Annesinin göğsünü ememediği zamanlarda ise, bu huzurlu ortamı tadabilmek için kendi parmağını em meyi tercih eder. Bu yüzden de parmak emmenin önemli bir fonksiyonu vardır: Çocukların parmak emmesi “kendi kendilerini” teselli etmede ve yatıştırmada yardımcıdır. Uzmanlara göre, çocuklar parmak emerek kendi kendilerini sakinleştirebilirler. Fakat çocuklar gelişmeye başladıkça, sakinleşmek ve teselli olmak için parmak emmek onlar için anlamını yitirmeye başlar.
Büyümeyle birlikte üzüntülerini gidermek için daha farklı yollar olduğunu anlarlar. Mesela parmak emmek yerine annelerinin kucağına sığınarak üzüntülerini orada gidermeye çalışırlar. Çocuklar, korkularını ve öfkelerini kelimelere dökmeyi de öğrenirler. Bu yüzden de uzmanların görüşlerine göre, üç – dört yaşındaki çocuklar artık sadece uyurken, ya da belirli bir olay karşısında ne yapacaklarını bilmedikleri zaman parmak emerler. Bu davranışların hepsi normaldir.
Fakat bir çocuk sürekli olarak parmağını emerse, bir problemi var demektir. Belki de kardeşini kıskanıyordur ve kendisine fazla ilgi gösterilmediğini zannediyordur. Belki de evde veya yuvada kendisinden çok şey bekleniyordur. Bir çocuğun aşırı titiz bir ortamda yetiştirilmesi de, onun parmak emmesine sebeptir. Eğer anne baba çocuklarına çok az vakit ayırırlarsa, çocuğun bu durum karşısında da parmak emmesi çok normaldir.
Parmak emmek dişler için zararlıdır
Sürekli olarak parmak emen bir çocuğun, anne – babası ile bir doktora gitmesinde fayda vardır. Uzmanlara göre, bir çocuğun sokakta arkadaşları oynarken onun da onların yanında durarak parmak emmesi veya başka durumlar karşısında da parmak emerek bir köşeye çekilmesi normal değildir. Bunun haricinde anne – babaların, çocuklarının neden parmak emdiği konusunda korkmalarına gerek yok. Bir an gelir, çocuklar zaten parmak emmekten vazgeçerler.
Fakat diş doktorları bu “bir anın” gelmesini pek beklemek istemezler. Parmak emmek çocuklar için ruhen rahatlatıcı da olsa, dişler için zararlıdır.
Uzmanların açıklamalarına göre, parmak veya emzik emerken ağız içinde bir basınç oluşur, yanaklar dişlere doğru bir eğim gösterir ve yumuşak olan çene yapısı baskı altına alınır. Parmak veya emzik aynı zamanda üstteki ön dişleri de dışa doğru bastırır, bu yüzden de altçene yapısı gelişimini tamamlayamaz ve altta bulunan arkadaki dişler içe dönük olurlar.
Sonuç ise, dişler düzenli bir biçimde çıkmazlar ve çapraşık olurlar. Bunun sonucunda çocuğun konuşmasında da hatalar ortaya çıkabilir. Bu yüzden de bazı çocukların bir konuşma terapisine ihtiyacı olabilir.
Emme sonucu diş yapısının bozulup bozulmaması çeşitli faktörlere bağlıdır: Çene yapısının sağlamlığına, parmak emmenin türüne ve sıklığına.
Parmak emmeyi bırakmak için zorlanmamalıdır
Uzmanlara göre, çocuklar en geç beş yaşına kadar parmak emmeyi bırakırlarsa, bu süre içinde oluşan anomaliler de kendiliğinden gerilemeye başlar. Daha sonra çocuğun diş yapısında sorunlar ortaya çıksa da, bunları ortodontik tedavi ile ortadan kaldırmak mümkündür. Diş doktorları, çocukların dört yaşına gelmeden emme alışkanlıklarından vazgeçmelerini öneriyorlar. Çocuk bir diş doktoruna götürülerek, diş yapısında bir sorun olup olmadığı ve çocuğun parmak emmeyi mutlaka bırakıp bırakmaması gerektiği öğrenilebilir. Fakat bir çocuk asla parmak emmeyi bırakmak için zorlanmamalıdır veya parmak emiyor diye cezalandırılmamalıdır. Bu tür davranışların çocuğa hiçbir yardımı olmaz.
Çocuk parmak ememiyor diye, bu sefer de tırnak yemek veya dudak çiğnemek gibi başka yöntemlere başvurur. Çocuğunuzun emziğini birden bire elinden almayın, zamanla emzikten vazgeçmesini sağlayın. Anne – babaların davranışları, çocukları güvende olmak için parmak emmeye yöneltmemelidir. Yani çocuğuna gerekli sevgi ve şefkati gösteren bir anne – babanın çocuğu, zaten parmak emmeye yönelmeyecektir.
Parmak emen bir çocuğu bu alışkanlığından vazgeçirebilmek için, çocuğun da bunu istiyor olması gerekir. Normalde zaten çocuklar dört yaşına geldiklerinde, onlar için parmak emmenin hiçbir cazibesi kalmaz. Parmak emmenin bırakılmasında anne – babaların çok büyük rolü vardır. Ama anne – babalar çocuklarına kesinlikle şartlı olarak parmak emmeyi bıraktırmamalıdırlar, yani çocuklarına “Eğer parmak emmeyi bırakırsan, sana istediğin oyuncağı alacağım” gibi sözler etmemelidirler. Çünkü şartlı istekler karşısında çocuklar başarısız olabilirler, ya da istekleri yerine geldikten sonra alışkanlıklarına tekrar geri dönebilirler.
Ona minik bir oyun arkadaşı hediye edebilirsiniz
Anne – babalar çocuklarını olumlu yönde desteklemelidirler. Örneğin “Harikasın çocuğum, yaklaşık olarak bir haftadır hiç parmak emmedin” gibi sözler söyleyebilirler. Ya da anne – babalar çocukları ile birlikte, o gün hiç parmak veya emzik emmemek için bir gün tespit edebilirler. Çocuğun böyle bir şeye hazır olabilmesi için bir kaç haftaya ihtiyacı olacaktır. Bunu başardıktan sonra da, bu güzel gün kutlanabilir, çünkü çocuk artık “büyüklerin” arasına dahil olduğu için mutlu olacaktır. Eğer çocuklar kendilerini yalnız hissettikleri için parmak emiyorlarsa, parmak emmek yerine yalnızlıklarını pelüş bir hayvancıkla da giderebilirler.
Bir çocuğu baş parmağını emmekten vazgeçirmek zordur, çünkü çocuğun parmağı kelimenin tam anlamıyla onun hep yanındadır. Uzmanlar, çocukların emdiği baş parmağına minik bir surat çizilmesini öneriyorlar. Bu şekilde çocuğunuza “Bak bu senin yeni minik oyun arkadaşın ama bir sorunu var, karanlıktan korkuyor, bu yüzden onu ağzına sokmamalısın, çünkü ağzının içi karanlık” diyebilirsiniz.
Bu yöntem özellikle küçük çocuklar için idealdir. Okul çağındaki çocuklar için parmağında minik bir surat ile gezmek utandırıcı olabilir. Parmak emmenin mutlaka bırakılması gerekip gerekmediğine, çocuğun yaşını ve psikolojisini göz önüne alarak, diş doktoru karar verebilir. Gerekirse bir psikiyatristin yardımı önerilebilir.
Sağlıcakla Kalın.
Yolculuğa Hazır Mısınız? İlgili Bağlantılara Göz Atın