Çocuklar anne rahminde gelişirken, hem kız çocuklarının hem de erkek çocuklarının karın zarı, eldiven parmağı çıkıntısı gibi aşağıya doğru bir uzantı yapar. Bu çıkıntı erkeklerde testisleri de karin içinden alıp aşağıya sürükler. Erkeklerde çok daha önemli bir görevi vardır, adeta testislerin karın içinden torbaya inişinde oluşan bir yol gibi. Kız çocuklarında öyle bir görev yoktur. Kız çocuklarında ise sadece çocuğun rahmini karın ön duvarına tespit eden bir bağ buradan geçer.
Her iki cinste de bu eldiven parmağı gibi olan çıkıntının kapanması gerekir. Bu çıkıntının kapanma zamanı tam olarak bilinmez, ama genelde doğuma bir kaç gün kala bu çıkıntının kapandığı varsayılır. Eğer bu çıkıntı kapanmazsa, erkeklerde karın içi ile torba veya kasık kanalı arasında, kız çocuklarında ise karin içi ile kasık kanalı arasında bir uzantı oluşur.
En ufak bir karın içi basıncını artırıcı ıkınma, öksürme, ağlama, bağırma, hoplama, zıplamada karın içi organlar kasık bölgesinden dışarıya doğru fırlayabilir. Erkeklerde daha çok bağırsaklar dışarı fırlar, kız çocuklarında ise çoğunlukla yumurtalıklar. Ve bu durum da vücudun dışına doğru bir şişlik halinde görülür. İşte bu şişliğe fıtık denir.
Fıtık neden oluşur? Doğuştan veya sonradan olabilir mi?
Erişkinlerde fıtıkların önemli bir çoğunluğu, sonradan karın duvarının ya da adalelerin zayıflamasına bağlı olarak oluşan fıtıklardır. Mesela ağır kaldırmak gibi faktörler de bunda mutlaka etkendir. Ancak çocukların fıtıklarındaki neden daima doğumsaldır ve bu neden yukarıda anlatılan eldiven parmağı gibi olan kasık kanalı çıkıntısının kapanmamasına bağlıdır. Niçin bazı çocuklarda bu çıkıntı ya da kasık kanalının kapanıp, bazı çocuklarda ise kapanmadığı bilinmez.
Vücutta salgılanan bazı maddelerin eksik salgılanması sonucu kapanmanın gerçekleşmediği varsayılır. Fakat bu konudaki araştırmalar hala sürüyor. Ama sonuçta, her ne sebeptense bu kapanmadığı zaman ortaya kasık fıtığı çıkar. Erkek çocuklarda kasık fıtığı olma ihtimali yaklaşık olarak 6 – 10 katı kadar daha fazladır.
Erken doğumlarda kasık fıtığı ihtimali çok artar. Son haftalardaki kapanma olayı, erken doğan bebeklerde gerçekleşemediği için kasık fıtığı prematürelerde daha sık görülür. Prematürelerde kız çocukları ile erkek çocuklarının oranı yaklaşık olarak eşittir.
Anneler genelde çocuklarının kasık bölgesinde bir şişlik fark ettikleri veya çocukları çok ağlayıp, huzursuz olduğu zaman doktora başvururlar. Doktora da, çocuklarının huzursuzlanıp ağladığı ya da çok hoplayıp zıpladıkları zaman bu şişliğin ortaya çıktığını, çocuk gece uyuduğu ve gündüz sakin olduğu zaman da hiçbir şeyin görülmediğini anlatırlar. Bu durum da doktorları hemen kasık fıtığına ya da su fıtığına yönlendirir.
Peki, su fıtığı nedir?
Eğer karınla olan iştirak bir bağırsağın ya da yumurtalığın geçmesine müsaade edecek kadar geniş bir kanalsa, o zaman organlar dışarı çıkar. Bu hakiki fıtıktır. Eğer dar bir boyunla ya da dar bir kanal şeklinde kapanmayıp açık kalmışsa, o zaman da sadece su girip çıkabilir içine, çünkü bütün bebeklerin, küçük çocukların ve erişkinlerin karnında karın boşluğunun içinde, belki de sürtünmesinler diye bağırsakların biraz kayganlığını sağlamak için bir miktar sıvı vardır. İşte bu sıvı o zaman dışarı çıkar.
Su fıtığında bağırsak gibi ani çıkmalar ya da ani kaybolmalardan ziyade, gece boyunca uyuduklarında su geri çekildiği için, sabah kalktıklarında hiçbir şey yokken, gün içerisinde çocuklar oynamaya, ağlamaya, sızlamaya başladıkları zaman şişlik tekrar oluşarak, akşama doğru iyice artar.
Kasık fıtığı tedavisinde ne yapılır?
Kasık fıtığı, bir an önce ya da mümkün olan en kısa zamanda, ameliyatla tedavi edilmelidir. Kasık fıtığının tek çözümü ameliyattır. Eskiden kasık bağları kullanılırmış, ama kasık bağlarının zararlı oldukları ortaya çıkmış. Zararlarını da şöyle sıralayabiliriz:
Bu bağlar tedavi etmez, çünkü kasık kanalı hiçbir zaman açık kalan kanalı kapatmaz. Sadece fıtığın dışarı fırlamasını, yani çıkmasını önler. O da sadece takılı olduğu müddetçe mümkün. Yani hastalığı geçirmez.
Kasık bağı takılan çocuklarda bu bölgenin, yani oradaki adalelerin zayıfladığı görülür. Bunun sonucunda da ameliyat gerekir. Ve bunların ameliyatı çok daha zordur, ayrıca nüksetme ihtimali de artıyor.
Özellikle küçük bebeklerde cilt çok hassas olduğu için ve kasık bağları baskı yaparak ciltte son derece ciddi ve rahatsız edici pişikler görülebilir. Kasık bağlarının bu gibi rahatsız edici etkileri olduğundan dolayı, bu bağlar artık dünyada son 20 – 30 senedir kullanılmadığı için, Türkiye’de de artık kullanılmıyor. Bu yüzden de tek ve kesin çözüm, bir an önce ameliyat.
Kasık fıtığı ameliyatı neden bu kadar acil?
Dışarı fırlayan organlar kanalın içinde sıkışabiliyorlar. Bu durumda halk arasında fıtık boğulması ya da bağırsak düğümlenmesi diye bilinen olay ortaya çıkar. Kasık fıtığında bağırsak düğümlenmesi çok bilinen ve en çok korkulan olaydır.
Bunun belirtileri şunlardır: Çocukta normalde girip çıkan bu fıtık, bir kaç saat hiç içeri girmiyor, aşırı sertleşmiş, etrafı ve üzeri kızarmaya başlamış ve çocukta her zamankinden farklı bir huzursuzluk, bacağını kasarak ağlama gibi belirtiler ve özellikle sarı – yeşil renkte kusma, yani safralı bir kusma daima ameliyatı gerektiren olaylardır. Eğer daha fazla beklenip doktora gidilmezse, arkasından bağırsak düğümlenmesinin diğer etkileri, yani karın şişmesi, kusmanın daha da artması, çocukların büyük apteslerini yapamamaları, gaz çıkaramamaları ve çok şiddetli ağrılar gibi belirtiler de eklenir.
Bağırsak düğümlendiği zaman, vücutta şoka kadar giden bir sıvı kaybı olur ve bağırsak çürür. Çürüme söz konusu olduğu zaman, bu durum ölüme kadar varabilir. Bu yüzden tedavinin erken yapılmasının büyük bir önemi vardır, ameliyatı geciktirerek hiçbir yere varılmaz.
Fıtık, ameliyat sonrası tekrar nükseder mi? Ameliyattan sonra kasık fıtığının tekrardan nüksetmesi teorik olarak gerçekleşmez, çünkü dikişle bir kanalı kapatıyorsunuz. Fakat çeşitli sebeplerden dolayı bu dikişler atarsa, fıtık tekrardan nüksedebilir.
Bu sebep genellikle çocuk cerrahisi uzmanlarınca yapılmayan ameliyatlarda ve çocuk cerrahisinin bu iş için özel metotları uygulanmazsa gerçekleşir. Kasık fıtığı ameliyatından sonra çocuklar için herhangi bir tembihte bulunmaya gerek yok, kanal kapandıktan sonra iş biter. Yani ileride herhangi bir sorun oluşmaz. Bu yüzden çocuklar ameliyattan hemen sonra ayağa da kalkabilirler.
Ameliyat sonrası nasıl seyreder?
Ameliyat olan çocuk, aynı günün akşamı evine gönderilir. Sadece ağrı kesici fitil kullanılır. Çocuk cerrahisi yöntemleriyle yapılan ameliyatlardan sonra çocukta çok çabuk bir düzelme olur. Ameliyattan iki saat sonra normal beslenmeye geçilir.
En geç iki gün sonra çocuklar ayağa kalkarlar. Ev ortamında iyileşme çok hızlı olur. Okul çocukları 1 hafta sonra okula başlarlar. Çocuk cerrahisi yönteminde dikişler içeriden konulduğu için hem dikiş alma derdi olmaz hem de yara izi belli olmaz.
Keşfetmeye Devam Edin