Çocuk psikolojisi (pedagoji); Çocuğun, ruhsal ve sosyal çevre ile olan bağlarını, bebeklikten blue çağına kadar detaylandıran ve sorunlara odaklanan psikolojiye ait bir bilim dalıdır. Çocuk psikolojisi Çocuğun fiziksel gelişimi ile birlikte hem sosyal hem ailevi hem eğitim öğretim dönemi sorunları gibi, çocukta oluşacak ruhsal sorunların tümü ile ilgilenir.Teknolojinin ve tıp biliminin bu kadar gelişmediği yakın dönemlerde psikoloji bilimi açısından çocuklarda büyüklerle aynı tedavi yöntemlerinden geçiyordu.
O dönem incelemelerine göre çocukların çocukluk çağları maksimum 8 yaşlarına kadar sürmekteydi. Fakat gelişen bilimsel bulgular sayesinde çocukların yetişkinlerden farklı olduklarını ve farklı değerlendirilmeleri gerektiği anlaşılmıştır.
Bu dönem psikiyatristler çocuklar üzerinde daha fazla araştırma ve gözlem yaparak, çocuk gelişimi üzerine ortak kanı ve hedeflere ulaşmışlardır. Bu ortak kanı ve çıkarımlar günümüzde de halen, pedagoji alanında değerlendirilmektedir.
Pedagoji bilimine göre çocuk gelişimi sadece içsel sebeplerden değil genetik, kişisel, kültürel ve sosyal ilişkilerden de etkilenmektedir. Bunların içerisinde bir değerlendirme yapılacak olursa, çevresel faktörler çocuk gelişiminde büyük bir yere sahiptir. Çocuk psikolojisi çocuğun gelişimini iki farklı açıdan ele alır. Bunlar;
Sosyal İlişkilerin Çocuklarda Yarattığı Etkiler
Çocuğun, duygusal ve düşünsel yapısı aile ile birlikte başlar ve gelişir.
Daha sonra arkadaş çevresi ile tanışması sonucu oluşturmaya çalışacağı karakter yapısı ve yine başka bireylerle kurduğu sosyal yapı sonucu oluşacak karakter, çocuğun duygusal ve düşünsel yapısında bir takım etkiler bırakacaktır.
Kültürel Normların Çocuklarda Yarattığı Etkiler
Çocuk psikolojisi doğuştan gelen bir kavram değildir. Çocuk psikolojisi, aile, sosyal çevre, eğitim öğretim düzeyi ve gelenek, görenek, örf adet gibi geçmişten gelen yazısız kural ve kanunların çocuğa öğretilmeye çalışılması ile şekillenir.
Ailenin kültürel yapısı çocuğun aile içi ilişkilerinden, eğitim öğretim şekline kadar bir çok kavramda etkili olacaktır.
Çocuk psikolojisi
- Genetik
- Çevresel etkenler
- Doğum öncesi gelişim
- Sosyal gelişim
- Kişilik gelişimi
- Dil gelişimi
- Bilişsel gelişim
- Fiziksel gelişim
- Bağlanma
- Duygusal gelişim ve cinsel gelişim gibi birçok alanla ilgilenmektedir.
Çocuk Psikoloji ve Gelişiminde Nelere Dikkat Edilmeli?
- Ebeveynlerin çocuğun gelişimini ve davranışlarını gözlemlemesi sorunların çözümünü kolaylaştırmaktadır.
- Sınırlar sadece çocuklar için değil aile içerisindeki tüm bireyler için gereklidir. Sınır ve sorumlulukları belirlemek çocukların kendine olan güven ve saygısının gelişmesinde yardımcı olur.
- Çocuğun gelişimini destekleyen, koruyan çözüm yolları öğreten sınırlar kalıcı olmalıdır.
- Duyguları kontrol etmek ve sosyal problem çözme becerisi gelişmesi için sınır ve sorumlulukların net olması gerekir. Sınır koyma öğretmek için genellikle, “hayır” kelimesine öğretmek ya da “yapma” gibi kelimeleri tekrar ederek edilir. İlk 2 yıl içerisinde anlamını anlamadığı bu kelimelere çocuklardan farklı tepkiler gelebilir. Aileler farklı çocuk yetiştirme isteği ve hata yapmaktan çekiniyor olması çocuğun da farklı davranışlar sergilemesine neden olacaktır. Hayır, kelimesini kullanırken istediğinin reddedildiğini anladığında, çözümün de konuşulması gereklidir.
- Çocuk psikolojisi kavramında en çok üzerinde durulan nokta, çocukların izlenmesidir. Uzun ve sıklıkla yaşanan ağlama krizleri dikkatle izlenmeli. Nedenleri ve çözümleri ebeveynler tarafından gözden geçirilmeli.
- Ebeveynler arasındaki düşünce ve tutum farklılıkları krizlerin kuvvetli yaşanmasının en önemli nedenidir. Olumlu davranışları ödüllendirmek, istenilmeyen davranışları azaltmak için genelde kullanılan yöntemdir.
- Çocuğun enerji kaynağı ebeveynlerdir.
- Çocuğunuzun zihnini toparlayın, hayatta ne yapacağını konuşun ve isteklerine ulaşmak için çaba harcamasını sağlayın.
- Çocukların ilerde eş, işveren, çalışan vb. olacağı unutulmamalı ve bunlar düşünülerek hareket edilmelidir.
- Çocuklar yetişkin değillerdir, ilgi ve sevgiye her zaman ihtiyaç duyarlar.
- Çocukların dünyayı doğru algılayabilmesi ve öğrenebilmesi için disiplin gereklidir.
- Çocukların zihinlerini zorlayın.
- Doğal yeteneklerinin gelişmesinde yardımcı olun. Bu şekilde çocuk psikolojisi kavramı sizin için sorun olmaktan çıkacaktır.
Sağlıcakla Kalın.
İlginizi çekebilecek konular