Ortakulak iltihabı; kızamık, kabakulak, kızıl gibi tipik çocuk hastalıkları arasında yer almamasına rağmen birçok bebek ve çocukta görülür. Yapılan araştırmalar 1 yaşındaki bebeklerin yüzde 60 – 70’inin bir kez, 3 yaşına kadar olan çocukların ise yüzde 50’sinin en az üç kez ortakulak iltihabı geçirdiğini göstermiştir.
Ortakulak iltihabının nedeni virüsler ya da soğuk algınlığına yol açan bakterilerdir. Bazen geçirilen çocuk hastalıkları da ortakulak iltihabına neden olabilir. Bebek 6 aylık olunca koruyucu antikorlar etkisini kaybetmeye başladığından enfeksiyonlara yakalanma riski artar.
Ortakulak iltihabı en yaygın olarak yenidoğan döneminde görülür. Bunun nedeni ortakulağın havalandırıcı tüpü olan, genzi ve ortakulağı bağlayan östaki borusunun çok kısa ve yassı olmasıdır. Böylece burun – geniz bölgesindeki mikrobik etkenler östaki borusu yoluyla kolayca kulağa girebilirler (çocuğun ağlaması bile bunun için yeterlidir). Bebek nezle olduğunda da burun akıntıları bu kısa bağlantıyı tıkayıp bakteri ve virüslerin oluşmasına önayak olur.
Kulak zarı şişer ve şiddetli kulak ağrıları görülür.
Teşhis; ortakulak iltihabı (Tıp dilinde akut otit media AOM). Çocuklarda orta kulağın basıncı dengeleme ve havalandırma gücü çoğu kez yetersizdir. Hafif bir bademcik şişmesi bile çocuklarda kulak iltihabına ve işitme bozukluğuna neden olabilir. Şişmiş bademcikler ve geniz eti orta kulağın işlevlerini bozar. Burada geniz eti sorunları daha fazla rol oynar.
Ortakulak iltihabının belirtileri
0 – 1 yaş grubundaki çocuklar henüz konuşamadığı için en riskli gruptur. Daha ilerideki yaşlarda çocuk kulağının ağrıdığını gösterebilir ya da söyleyebilir.
Ortakulak iltihabında en sık görülen semptomlar;
- Huzursuzluk, uykusuzluk ve sürekli ağlama
- Bebeklerin, biberonu ya da memeyi emmekte zorlanması (Çünkü emme ve yutkunma kulağa baskı yaparak ağrıya neden olur)
- Yüksek ateş, bulantı, kusma ve ishal
- İşitme güçlüğü (Ona bir şey söylediğinizde hemen tepki göstermez.)
Ortakulak iltihabına bağlı ağrılar uzun sürmez. Birkaç saat, en fazla 1 – 2 gün içerisinde geçer. Çünkü ortakulakta biriken sıvı ve iltihaplar kulak zarında oluşan küçük deliklerden akarak dışkulak yolundan çıkar. Kulak zarında oluşan küçük delikler de kısa sürede geçer. Fakat bu, iltihabın da iyileştiği anlamına gelmez.
Bazı ortakulak sorunlarında işitme kaybı dışında hiçbir klinik belirti görülmez. Bu nedenle anne babalar yeterince dikkat göstermezse çocukta seröz – otit denilen hastalık gelişebilir. Bu hastalık operasyonla engellenmezse işitme kaybıyla sonlanır. Bu yüzden özellikle hafif işitme kaybından şüphelenilen çocukların, belirtileri olmasa bile mutlaka K. B. B. uzmanına götürülmeleri gerekir. Bu sorun çoğu kez geniz etinin alınması ve kulaklara tüp takılması ile tamamen çözülebilir.
Antibiyotik her zaman etkili değildir
Ortakulak iltihabı geçiren çocukların çoğuna antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotikler virüsleri yok etmez, fakat enfeksiyon esnasında oluşan bakterilerin üremesini engeller. Antibiyotik tedavisinin etkisini gösterebilmesi için doktorun söylediği doğrultuda hareket edilmeli ve tedavi yarıda kesilmemelidir. Ayrıca burun damlası da etkili bir tedavi şeklidir. Burun damlası östaki borusundaki tıkanıklığı gidererek, bu kanalın açılmasını sağlar.
Son yıllarda yapılan araştırmalarda, antibiyotiğin, bakterilerin dayanıklılığını artırdığı ve dolayısıyla çocuğun savunma sistemine aşırı baskı uyguladığı gözlenmiştir. Ayrıca bazı uzmanlar, ortakulak iltihaplarında antibiyotik kullanımının azaltılması gerektiği fikrinde olduklarını, çünkü bu enfeksiyonun kısa süre sonra kendiliğinden geçebildiğini ve diğer hastalıklara karşı korunma sağladığını belirtiyor.
Avrupa’daki bilim adamlarının yaptığı diğer bir araştırmada antibiyotik kullanan çocuklarda ortakulak iltihabının diğer kulağa da bulaşma riskini yüzde 43 artırdığını ve yedi çocuktan sadece birisinde antibiyotik tedavisinin uygulanması gerektiğini göstermiştir. Peki antibiyotiğin bu kadar çok yan etkisi varsa neden hala kullanılıyor? Çünkü antibiyotiğin ortakulak iltihabının neden olduğu komplikasyonları azalttığı varsayılıyor. Oysa, araştırmaların sonucu antibiyotik kullanımının azalmasıyla işitme kaybı, menenjit gibi komplikasyonların artmadığını kanıtlamıştır.
Bitkisel tedavi kronikleşmeyi önler
Genellikle doktorlar ortakulak iltihabında antibiyotik tedavisi uygularlar. Kronik ortakulak iltihabında ise bitkisel ilaçlardan yararlanırlar, çünkü bitkilerin içeriğindeki bazı maddeler çocuğun savunma sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Kulak – burun-boğaz doktorlarının yaptıkları araştırmalar bitkisel ilaçların, antibiyotiklere oranla çocukların bünyesi tarafından daha kolay kabul edildiğini, ağrıları çabuk ve daha uzun süre geçirdiğini, ayrıca tedavinin sadece dört gün sürdüğünü göstermiştir. Ortakulak iltihabında bitkisel ilaçla tedavi gören çocukların yüzde 71’inde bu hastalığın 1 yıl boyunca tekrarlanmadığı saptanmıştır.
Nelere dikkat etmelisiniz?
- Çocuğunuzu öksüren, hapşıran ve nezle olan insanlardan uzak tutun.
- Kış mevsiminde, özellikle çocuğunuzun hasta olduğu dönemlerde evinize fazla misafir davet etmeyin.
- Bebeğinizin altını değiştirmeden ya da onu beslemeden önce ellerinizi yıkamayı unutmayın.
- Grip olduğunuz dönemlerde çocuğunuzla mümkün olduğunca az temasta bulunmayın.
- Çocuğu sıcak tutmaya dikkat edin. Sıcak, ağrıyı azaltacağı gibi kötüleştirebilir de, çünkü kan dolaşımını artırır.
- Çocuğunuzun kulağını temizleyici çubuklarla çok sık temizlemeyin. Çünkü kulakların kendi kendini temizleme özelliği vardır. Kulak kiri denilen dış kulak yolu girişinde, kulağı enfeksiyon ve yabancı maddelerden koruyan doku ve kıl kökü bezelerindeki salgı artıkları bu işlevi görür.
- Çocuğunuzun 4 yaşına basmadan önce küpe takmasına asla izin vermeyin, çünkü kulak iltihabı geçirme riski artar. Özellikle de kalitesiz küpeler kullanmayın.
Ortakulak iltihabının diğer nedenleri
- Anne babanın çocukluk döneminde sık sık ortakulak iltihabı geçirmesi, çocuğa kalıtım yoluyla geçebilir.
- Cinsiyet Erkekler, kızlara oranla daha sık ortakulak iltihabına yakalanırlar.
- Bebeğin beslenme esnasında yatması kulakta sıvı toplanmasına neden olabilir, bu nedenle bebeğinizi oturtarak besleyin. Ayrıca biberon ağzındayken onu tek başına bırakmayın.
- Emme esnasında artan tükürük salgısının bebeğin kulağına toplanması ortakulak iltihabına yakalanma riskini artırır.
- Pasif içicilik çocuklarda enfeksiyon riskini 2 – 3 kat artırır.
- Çocuğun erken yaşta ortakulak iltihabı geçirmesi, ileride bu hastalığın tekrarlanma riskini artırır. Bu enfeksiyonu ilk kez 5 – 6 yaşında geçiren çocuklarda tekrarlama ihtimali çok azdır.
Sağlıcakla Kalın.
Daha Fazlasını Keşfedin